Regels zijn regels, mevrouw
Weblog Tegenwicht # 73, 17 december 2006
Wetten
De regel is dat een minister aftreedt na een aangenomen motie van afkeuring. De zo regelvaste ijzeren Rita Verdonk houdt zich hier niet aan. Volgens het staatsrecht heeft de Kamer het laatste woord. Mevrouw heeft hier geen boodschap aan met het valse argument van "wet is wet".
Deze regel staat niet letterlijk zo in onze grondwet; het is een ongeschreven regel sinds 1866. Door haar aanblijven met een compromis, het inleveren van de portefeuille, te accepteren, schendt ook de Kamer deze wet.
"150 Jaar staatsrecht in de prullenbak", Prof. mr. C.A>J.M. Kortmann in NRC Handelsblad, 15 december 2006.
In de grondwet staat wel de regel dat de ministerraad als één geheel optreedt en eventuele onderlinge verdeeldheid niet naar buiten brengt. VVD-minister Zalm wijdde er een persconferentie aan. De VVD-ministers bleven als één blok achter Verdonk staan en bleven slechts aan "uit het landsbelang". Zou het?
Politiek
Het partijbelang lijkt hier toch groter.
"Aanblijven omwille van het landsbelang? Onzin, ze blijven enkel om wille van het partijbelang en daar zijn andere zaken ondergeschikt aan gemaakt." Frank van den heuvel in Trouw 16 december 2006
De VVD is diep verdeeld en vreest een splitsing of een verlies van kiezers die naar rechts uitwijken, naar Wilders' Partij van de Angst. Zozeer is de VVD gegijzeld door Verdonk. Ook Balkenende en het CDA hebben zich laten gijzelen en hebben Verdonk nooit echt gecorrigeerd.
"Waarom stapte Verdonk na de aanvaarding van die motie niet ogenblikkelijk op? De reden is eenvoudig: Verdonk denkt uitsluitend in termen van macht. En zij wist dat ze op dat moment de VVD nog in haar macht had." Willem Breedveld, Trouw 16 december 2006.
"Verdonk heeft de VVD in haar macht", Alexander Pechtold, NRC Handelsblad 15 december 2006)
De starre Verdonk wilde het harde asielbeleid naar haar wil en naar de letter van de wet voortzetten. Dit is helemaal niet nodig; men dient te handelen in de geest van de wet en een moratorium instellen is geen wetsovertreding.
Kinderen mishandelen is dit wel (zie ← vorige weblog). Ook inzake de zaak Taïda Pasic en de Schipholbrand is zij al aangeklaagd (zie de weblogs # 57 en de nummers 49, 47, 46 en 40).
Wetten en de interpretatie en toepassing daarvan evolueren in de loop der tijd.
"Bij wetgeving (de invoering van een generaal pardon is een daad van wetgeving) is het argument van de rechtsgelijkheid ongeldig. Wetgeving in de moderne rechtstaat is bij uitstek het middel om op grond van veranderde inzichten vergelijkbare gevallen anders te behandelen."
"Niks gelijke monniken, gelijke kappen", J.J. Vis, NRC Handelsblad 11 december 2006.Nu maakt het CDA een zwaai naar links. Ter wille van de asielzoekers? Welnee, zie het beleid tot nu toe, het is ter wille van de PvdA en de beoogde coalitie waarin het CDA de grootste partij blijft en Balkenende premier kan blijven. Ter wille van de macht dus. De politieke realiteit van na de verkiezingen dwingt hen hiertoe.
Democratie anno 2006
Is de democratie nu in gevaar? Ja, nu men aan de poten van het staatsrecht knabbelt. Men doet dit omdat men, VVD en CDA, niet meer om Verdonk heen kan. Waarom dan niet? Omdat zij stemmen trekt. Waardoor trekt zij dan stemmen? Omdat zij een beeld van zichzelf op de tv heeft weten neer te zetten en omdat zij met haar one liners de kijkers mee kreeg.
De Kamer denkt hier anders over dan de kijker. De Kamer koos Verdonk onlangs tot de slechtste politicus van 2006: "Een olifant in een porseleinkast", "ze leert niet van fouten", "hysterisch". (De Stentor, 15 december 2006)
Mediacratie
Het medium televisie lokt dit soort conflicten uit en voert ons van de democratie naar de mediacratie. We zagen het al in de campagne voor de afgelopen verkiezingen. Die gingen niet om de inhoud, het beleid, het woord, het argument, de rede, maar om het beeld dat werd neergezet, het gemanipuleerde schijnbeeld.
"Rita Verdonk speelt als kind van de beeldcultuur een ander spel op een ander bord", aldus Hans Goslinga in Trouw van 16 december 2006.
Hij noemt ook Fortuyn, Hishi Ali en Wilders als spelers op dit bord - en het spoor van conflicten en verdeeldheid dat zij achterlieten.
Hij citeert David Halberstein die al in 1979 de televisie "een ongeschreven elektronisch amendement op de grondwet" noemde.
We moeten dus oppassen, zegt hij terecht, niet door de mediacratie te worden verzwolgen.