Onderzoek alles en behoud het goede

Door Tegenwicht

Het HP-Tijd artikel noemt vooral het hoge aantal echtscheidingen als een kwalijk gevolg van de seksuele revolutie. Niemand zal voor een toename van echtscheidingen zijn. Wel is het de vraag of deze toename een zo rechtlijnig gevolg is van de seksuele revolutie, voor zover we daar dan van kunnen spreken. Sinds, pakweg, 1968 is er immers meer veranderd.

Met name het individualisme, het consumentisme en het hedonisme zijn fors toegenomen. Het kindertal is danig teruggelopen, hetgeen de rollen van de ouders heeft veranderd: zij zijn nu meer 'echtpaar' dan 'ouders', er is meer tijd voor elkaar als partners, wat overigens een goede zaak lijkt. Ook heeft men nu meer tijd voor eigen ontwikkeling, werk en hobby's, hetgeen de kans vergroot dat beide partners elk een andere kant op gaan. Verder zal de toegenomen secularisatie een rol van betekenis spelen in het aantal echtscheidingen.

Dan signaleert het artikel de tendens om aan seks eisen te stellen: het moet er zijn, en goed ook, en wel meteen. Daar is op zich weinig tegen, zolang men niet met dezelfde snelheid de partner bij het oud vuil zet.

Taboe

Er was een taboe, nu is er openheid en veel meer bekendheid van het seksuele van de mens. Goed, oorspronkelijk betekent "taboe" dat iets heilig is en eerbiedig behandeld dient te worden; akkoord, doe dat met intimiteit en seksualiteit, prima. Maar in praktijk betekende het toch een onbespreekbaarheid van het hele onderwerp, dus een grote onwetendheid - en angst. Overigens lang niet in alle culturen en bevolkingsgroepen; het lijkt vooral in de westerse kerken zo geweest te zijn. Als we nu alles onderzoeken en het goede behouden, dan

	behouden we de 'heiligheid' van de menselijke seksualiteit (die immers zelfs scheppingskracht heeft),
	maar dan handhaven we de openheid en bespreekbaarheid van seksualiteit.

Er zit iets dubbels in het betreuren van de teloorgang van het taboe op seksualiteit. Met die doorbraak is immers ook veel intieme omgang met kinderen boven water gekomen. Die was er altijd al - men sliep gezamenlijk in bedsteden en ging samen in het bad. Nu komt dit ineens tot het publieke bewustzijn. Het voorbeeld van de minister(president) die met zijn dochter in bad gaat is tekenend: het wordt in het artikel gebracht met, onuitgesproken: het is toch maar goed dat dit nu niet meer kan. Maar het samen in bad gaan is geen erfenis van de seksuele revolutie, alleen het spreken erover behoort tot die erfenis, waarna het vervolgens als 'erg slecht en vast wel schadelijk' werd gezien en vermeden. Dit laatste is geen erfenis van de seksuele revolutie, voor zover die er was, maar van de seksuele contrarevolutie die omstreeks 1980 begon.

Angst

Van deze contrarevolutie plukken we nog een bittere vrucht: geen vader die dit meer durft, geen onderwijzer die nog een kind durft aan te raken om het te troosten. Geen groepsleider die zich nog alleen op een slaapkamer waagt of het waagt een kind te wassen of te knuffelen. Er heerst aanrakingsangst.

Niemand maakt ons wijs dat dit goed is voor de kinderen. Gebrek aan intimiteit, troost en aandacht kweekt harde en agressieve kinderen. Zie Opiniestuk # 7, Recht op intimiteit..; ook voor kinderen? en daarin Prescott. Als dat een hele generatie kinderen betreft, hebben we wel een probleem. We hebben, om het evangelisch te houden, de duivel met Beëlzebub uitgedreven, of, Hollandser gezegd, zijn we van de regen in de drup gekomen. Vrucht van de seksuele revolutie? Nee, van de seksuele contrarevolutie.

Rechts klaagt over zichzelf

Mogen we nog even denken in termen van links en rechts, zolang dit nog kan?

Dan valt het op dat onderaan het artikel staat dat veel ideeën afkomstig zijn van Andreas Kinneging - bekend (neo)conservatief. In die kringen gelden de linkse rakkers van de jaren 60 en 70 als de kwaaie pieren die de boel hier verknoeid hebben.

"Die progressieve seksuele moraal van de jaren zestig is juist het probleem", zegt Andreas Kinnegin [...]. (Yoram Stein, Filosofisch elftal; Vrije huwelijkskeuze tussen gevoel en verstand; Trouw 21 september 2005)

Hun alternatief is een neo-liberale samenleving met het pure kapitalisme van de VS als model. Zijn daar dan minder echtscheidingen? Vermoedelijk niet. Minder ongewenste tienerzwangerschappen? Nee, juist veel meer. Het is juist dit neo-liberale kapitalistische model dat het individualisme, consumentisme en hedonisme heeft bevorderd. We schreven er al over in de opiniestukken # 20, De Ruk naar Rechts en in # 22 over het (neo)conservatisme.

Dezelfde Andreas Kinneging klaagt in het genoemde stuk in Trouw van 21 september over de reclame industrie, die er ook in het HP-Tijd artikel niet best afkomt met al die seksueel getinte reclamebeelden. Het is echter juist neokapitalistisch liberaal en neoconservatief rechts dat de commercie en de reclame alle ruimte geeft.

Behoud het goede

Is de seksuele revolutie, voor zover die er dan was, alleen maar slecht, moet die worden teruggedrongen in een voortgezette seksuele contrarevolutie die alleen maar goed is? Lijkt ons toch niet. Onderzoek alles en behoud het goede, dit lijkt ons dan een beter devies.

	Behoud de openheid en de kennis van de menselijke seksualiteit;
	Behoud het 'heilige' karakter daarvan;
	Compenseer het doorgeschoten individualisme, consumentisme en hedonisme (dus het neo-libarale kapitalisme) met het bevorderen van gemeenschapszin, relaties, consumindering en het nastreven van doelen die het eigen ik te boven gaan;
	Ga werkelijke relaties aan met kinderen, ook gevoelsmatig en lijfelijk; laat ze niet op hun individualistische kamertje voor hun individuele apparaten zitten, maar voed ze weer op: leer ze waarden, normen, kennis, schoonheid, cultuur, spiritualiteit, gemeenschap, leer ze iets voor anderen over te hebben;
	Help mensen met hun partner een werkelijk inhoudelijke en intieme relatie aan te gaan met trouw als belangrijke waarde en norm;
	Wees en blijf tolerant tegenover wat afwijkt van het gemiddelde, laat niets menselijks ons vreemd zijn, verklaar niet alles wat statistisch afwijkt tot ziekte of misdrijf. Behoud de bespreekbaarheid van het statistisch afwijkende; wees zuinig op pluriformiteit.

Dit zal meer echtscheidingen en andere ellende voorkomen dan het terugdraaien van de seksuele revolutie en het opnieuw taboe - in de zin van onbespreekbaarheid - verklaren van menselijke seksualiteit. Probeer de geschiedenis niet terug te draaien, dit lukt toch niet.