Keerpunt Israël?Zijn hulpgoederen terrorisme?Weblog Tegenwicht # 133, 9 juni 2010
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- 'Slachtoffer' 'Slachtoffer'Op 31 mei 2010 vielen Israëlische commando's een vloot van zes schepen aan die ongewapende vredesactivisten en hulpgoederen voor Gaza aan boord hadden. In Turkije waren de schepen gecontroleerd op wapens. De schepen voeren in de internationale wateren. Er vielen tien doden en honderden activisten werden gevangen gezet.
Verklaringen van het Israëlische leger spraken eerst van "gewapend verzet" en van "huurlingen van Al-Qaeda", verklaringen die werden ingetrokken of veranderd nadat de activisten waren vrijgelaten en ook zij hun verhaal konden vertellen. "Staatsterrorisme" zei de Turkse premier Erdogan. Hij liet er op volgen dat de betrekkingen pas hersteld zouden worden als de blokkade van Gaza wordt opgeheven. BlokkadeIsraël heeft de Gazastrook geblokkeerd sinds Hamas daar - in democratische verkiezingen gekozen - regeert. Eenmaal in de meerderheid en met de verworven macht werd Fatah door Hamas uit de strook verdreven. Er zijn sindsdien ongeveer 300 raketten vanaf Gaza afgevuurd op het nabije Israëlische gebied. Niet goed en eigenlijk erg dom. Hamas heeft dit ook gestopt, maar heeft niet alle onderdanen in de hand. Israël antwoordde in 2008-2009 met wel heel wat meer dan 300 raketten, eerder met een vernietiging van grote delen van Gaza - 13 doden aan de Israëlische kant, 1300 aan de Palestijnse kant - en een veel striktere blokkade. Disproportioneel.
Met een uiterst grillig beleid wordt slechts mondjesmaat aan humanitaire goederen nu en dan doorgelaten, maar bijvoorbeeld nooit cement om Gaza weer op te bouwen. Men zou er bunkers van kunnen bouwen. Tachtig procent van de bevolking van Gaza is nu afhankelijk van hulp uit andere landen. Israël ontkent dat er problemen zijn in Gaza. Anderzijds schept de staat er bewust problemen om Hamas op de knieën te dwingen - met als resultaat een des te trouwere aanhang van de bevolking aan Hamas. Een keerpunt?Wereldwijd was de verontwaardiging over de aanval op de schepen. De VN eist een onafhankelijk onderzoek. Overal betoogden rechtsgeleerden dat de aanval volgens het internationale recht illegaal was. Meteen verklaarden velen de hele blokkade als niet rechtsgeldig. Al vele malen eerder zijn de nederzettingen van de kolonisten op de Westoever - ruim een derde van het grondgebied - en rond Jeruzalem verklaard als strijdig met het internationale recht en met meerdere - 39 zeggen kenners - VN resoluties. Israël raakt in toenemende mate geïsoleerd. Altijd ondersteund door de VS van Bush, krijgt Israël nu te maken met eisen van de regering Obama, met name om te stoppen met de bouw van nederzettingen en huizen rond Jeruzalem. Niet dat dit ook gebeurt. Zelfs in Israël zelf klonk nu protest tegen het beleid van de regering Netanjahoe en zijn uiterst rechtse coalitie die afhankelijk is van de steun van de kolonisten. Jonge kolonisten kunnen gewoon hun gang gaan en vanuit hun 'nederzettingen' de Palestijnen met geweld onderdrukt houden. Wat heet 'nederzettingen'? In de kranten staan dan foto's van soldaten die een container weghalen - de volgende dag staat er weer een. Maar de meeste 'nederzettingen' zijn forse steden die geen leger kan weghalen. Men 'schept feiten op de grond', heet het dan. De 'nederzetting' past niet op een foto: Har Homa BulldozerHet beleid van Netanjahoe is steeds 'soms even schijnbaar pauzeren en dan gewoon doorgaan'. Typerend is de doorgaande bouw rond Jeruzalem. Net toen er hoog bezoek uit de VS kwam werd aangekondigd dat men hiermee gewoon doorging, ondanks alle oproepen en eisen wereldwijd om hiermee te stoppen. Men excuseerde zich voor het onhandige tijdstip van het bericht, maar niet voor de bouw zelf. De bulldozer gaat gewoon door - ook letterlijk. De regering trekt zich eenvoudigweg nergens iets van aan. De Westelijke Jordaan-oever is een gatenkaas van 'nederzettingen' van kolonisten, omgeven door een grillige muur en met elkaar verbonden door wegen die voor de Palestijnen afgesloten zijn. Muur en wegen lopen dwars door allerlei Palestijnse landerijen heen.
In Hebron wonen achthonderd Israëlische kolonisten midden tussen tienduizenden Palestijnen. Zij wonen in een zwaar beschermde enclave waarvoor alle wegen in de omgeving zijn afgesloten voor Palestijnen. Hebron is een 'dode stad' geworden. Disproportioneel.
Emotie en ideologieIn de vaak emotionele discussies over deze zaken zien we steeds weer dat men te weinig rationeel onderscheid maakt tussen zeer uiteenlopende zaken als
Die verhalen lopen allemaal door elkaar heen en worden vaak onvoldoende onderscheiden. Dan wint het emotioneel beladen verhaal het vaak van het rationele betoog. Ook in het andere kamp treedt een dergelijke vermenging wel op: de burgers van Gaza worden niet geblokkeerd en bestookt omdat zij moslims zijn maar omdat zij raketten werpen en er een Israëlische soldaat gevangen houden - Israël houdt intussen tienduizend Palestijnen gevangen - disproportioneel. Een dergelijke vermenging van verhalen (discoursen, interpretatiekaders) maakt een weloverwogen discussie bijna onmogelijk. Israël zelf hecht juist aan deze vermenging omdat dit in hun ogen hun politiek legitimeert: oude mythen en heftige emoties in plaats van het huidige internationale recht, slachtofferschap in plaats van verantwoordelijkheid dragen voor de eigen daden. De rationaliteit is zoek.
SlachtofferdenkenIsraël is vastgelopen in de zelfgekozen rol van slachtoffer.
Kritiek is niet welkomIedere vorm van kritiek wordt steevast opgevat en beantwoord als een aanval op 'de joden' en het bestaan van de staat Israël als zodanig. Het gedegen rapport-Goldstein dat de Gaza oorlog beschrijft werd in de felst denkbare bewoordingen afgewezen.
'Iedereen is altijd tegen ons', 'de eeuwige strijd tegen het joodse volk' ... emotie, slachtofferschap, geen realiteit: als één staat jaren lang wereldwijd werd 'verwend' met acceptatie, steun en straffeloosheid, is dit wel de staat Israël die de ene na de andere VN resolutie en het internationale recht ongestraft naast zich neer kon leggen; die atoombommen mag hebben zonder het non-proliferatieverdrag te hebben ondertekend. Pas de laatste tijd komt er eens wat kritiek en protest los, eigenlijk pas sinds de Gaza oorlog van 2009. Wereldwijd protest neemt toe
Het Kairos document
Aldus het Kairos document "Uur van de waarheid", opgesteld door Palestijnse christenen.
Naar goed Nederlands gebruik kwam het eerste protest al voor de verschijning ervan in december 2009. Rabbijn Evers: "Een regelrechte oorlogsverklaring aan Israël. Een vijandig document." Een andere rabbijn: "Betekent dit dat als de Joden de zee in gedreven zijn [*] er een bereidheid is tot verzoening?" (Trouw 30 december 2009) Ook orthodoxe protestanten protesteerden meteen.
De Nederlandse Raad voor kerken ondersteunt het document. Zij roept Israël op om zich aan het internationale recht te houden en zij vraagt ons om Palestijnse producten te kopen. Naar goed protestants gebruik werd er geprotesteerd, in dit geval door 'Christenen voor Israël' die zegt dat de PKN "vervalt in de eeuwenoude zonde om op arrogante wijze het Joodse Volk de les te lezen" (Trouw 23 februari 2010). We zien kritiek op de politiek van een staat hier terug als "zonde", de staat Israël zien we terug als "het Joodse Volk". Ook de Nederlandse Joden protesteren en roepen op hun beurt op tot een boycot van de PKN. Het document is, aldus het Simon Wiesental Centre, "niets anders dan een aanval op het bestaansrecht van de staat Israël." Hier is de staat wel een staat, maar het bestaansrecht ervan wordt nergens in het document in twijfel getrokken. Alleen de actuele politiek. "Kairos rechtvaardigt zelfmoordaanslagen en terrorisme." - Kan men echt niet lezen? De PKN zou "haar morele kompas kwijt zijn" - met een beroep op recht, vrede en rede? Waar is de rede hier gebleven?
Een van de ondertekenaars, de Palestijnse christen Rifat Odeh Kassis, komt naar Nederland om e.e.a. te bespreken. Hij moet "niets hebben van de theologische rechtvaardigingen van het optreden van Israël". Hij noemt dit "misbruik van de bijbel". "Ik sta niet tegenover het (bijbelse) volk Israël, maar tegenover de staat Israel die internationale verdragen schendt." (Trouw 22 maart 2010) Arabische woorden en zinnen kunnen altijd op meerdere manieren vertaald worden. Zo kwam hier nog wat gesteggel over de vertaling: een boycot van "alles wat de bezetting produceert" of van "alles wat de bezetter geld oplevert." Het eerste kan slaan op de in de bezette gebieden vervaardigde producten (hoewel het Arabisch hier ambigue blijft), het tweede op een boycot van heel Israël. Ook zou "bewering" vertaald zijn als "feit". Het blijkt dat de vertaling na het werk van de tolk nog door allerlei handen is gegaan. Er circuleerden acht vertalingen. (Trouw 20 & 21 april 2010). Ook tussen de Engelse en de Franse vertaling bestaan verschillen. De hierboven genoemde ondertekenaar Rifat Odeh Kassis reageert met de uitleg dat het document geen juridisch traktaat is maar een gedocumenteerde noodkreet. Laat die niet verloren gaan. (Trouw 6 mei 2010). Johan Snoek: "Die staat heeft alle recht er te zijn, maar je moet het bestaansrecht van geen enkele staat religieus motiveren. [...] De politiek van Israël is onrechtvaardig en kortzichtig. [...] Laat je niet aanpraten dat je vanwege de holocaust niets over [de staat] Israël mag zeggen." (Trouw 28 mei 2010) Intussen heeft de Palestijnse Autoriteit al een boycot tegen producten van de kolonisten uitgevaardigd. Al eerder verklaarde het Europese Hof dat goederen die zijn geproduceerd in de bezette Palestijnse gebieden niet als Israëlische (dus tolvrije!) producten naar de EU mogen worden uitgevoerd. De uitspraak verplicht Israël de werkelijke herkomst van de producten te vermelden. Geweld werkt niet, werkt tegen
Dit is echt de enige oplossing. Keerpunt?We mogen hopen dat er nu een keerpunt bereikt is. Zelfs Israël liet ineens meer hulpgoederen door naar de Gazastrook, duidelijk als reactie op het wereldwijde protest tegen de aanval op het konvooi hulpschepen. Lees meer(Citaten uit) nog enkele achtergrondartikelen. |