Na de ramp en het bestand ...... gaat Oekraïne verder met een open grensWeblog Tegenwicht # 174 De weblogs over Oekraine zijn bijeengezet in Opiniestuk # 62: Oekraine ... tussen Oost en West |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
In memoriam
De stoffelijke resten van de slachtoffers
zijn in grote ernst en waardigheid hier ontvangen en naar het
identificatiecentrum gebracht. Er wacht de nabestaanden een langdurig
rouwproces; zoiets kan jaren duren. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Zullen de daders ooit gevonden en berecht worden?
Vermoedelijk niet, want de bewijzen, Russisch afweergeschut bediend door
Russen, zal allang terug in Rusland zijn, terwijl de daders, als ze nog
leven, onvindbaar zullen blijven.
Dat de pro-Russische separatisten, bijgestaan door Russische militairen, hier schuldig aan zijn, daar twijfelt niemand meer aan. |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
Getuigen hebben het afweergeschut gezien en
elektronische berichten die zijn opgevangen, net voor ze in alle
snelheid weer verwijderd werden, wijzen in die richting. De bewijzen op
de grond zullen al lang verwijderd zijn.
BestandOp 5 september is er een bestand, gesloten in Minsk in een internationaal gezelschap, waaronder Poetin van Rusland. Het is geen vredesbestand maar een wapenstilstand. Het kwam op een moment dat gunstig was voor de separatisten, nu gebleken is dat het Oekraïense leger niet in staat is de opstandelingen, gesteund door Russische militairen, te verdrijven. De pas gekozen President Porosjenko legt nu wetten aan het parlement voor waarin de oostelijke regio Donbass vergaande autonomie krijgt, waaronder de controle over de grens met Rusland. Deze was al een gatenkaas waar Russische militairen en wapens gemakkelijk het land in konden komen. Dit zal dus zo blijven. Rusland ontkentDe deelname van Rusland aan de strijd is overduidelijk en door vele personen en instanties bevestigd; de colonnes waren ook te zien op satellietfoto's. De regering van de zelfbenoemde republiek bestond gaandeweg ook steeds meer uit Russen. Maar vrijwel dag na dag lazen we in de kranten het vaste zinnetje "Rusland ontkent".
Gesneuvelde Russische soldaten werden in het geheim in de nacht teruggebracht en door de Russische media in het geheel niet vermeld. Dit zou immers het imago van president Poetin en zijn steun uit het binnenland geen goed doen. Het zijn de moeders van deze soldaten geweest die de feiten in de openbaarheid brachten. De heer Poetin zal zich hierbij ongemakkelijk gevoeld hebben, zeker na het neerschieten van het vliegtuig. Zijn directe reactie hierop was ijskoud en logisch gezien absurd: Als Oekraïne de oorlog niet voortgezet zou hebben, zou dit niet gebeurd zijn, dus Kiev is verantwoordelijk. Dat diezelfde oorlog op gang gekomen was door de Russische steun aan de separatisten en dat deze de raketten afgeschoten moeten hebben met vermoedelijk Russisch personeel, dit werd niet vermeld. Een kat in het nauw maakt rare sprongenZo is Rusland sterk voor een federale buurstaat - in Rusland zelf een zwaar taboe. En ja, de Russische soldaten waren "vrijwillig, in hun vakantie" daarheen gegaan. Getuigen vertellen een ander verhaal, hier andermaal het Comité van Soldatenmoeders. De dames rapporteren dat er 15.000 dienstplichtigen gedwongen in Oekraine actief zijn, waarvan er een 400 gedood of gewond zijn. (NRC 28 augustus 2014
Wel, laten ze daar maar beter niet in opstand komen tegen hun nieuwe staat, want met oppositie weet men daar wel raad. Denk maar aan Tsjetsjenië. Hoewel: er demonstreerden op 21 september 20.000 mensen bij De Mars voor de Vrede tegen "de oorlogszuchtige Poetin" en "het hysterische patriottisme". Qua karakter kiest de heer Poetin altijd de vlucht naar voren. Bovendien is zijn doel door de nu geheel open grens al bereikt: Oost Oekraïne staat nu geheel onder de Russische invloedsfeer; het gebied is in feite door Kiev opgegeven, zoals eerder al De Krim. Wel, daar is werk te doen want het gebied bestaat goeddeels uit sterk verouderde fabrieken en mijnen die vanuit Kiev met ruime subsidies in stand werden gehouden. De subsidie zal nu uit het oosten moeten komen. Oost en WestIntussen zit Oekraïne opgescheept met een open grens en een zwaar verdeeld land, naast nog een vrijwel failliete economie. Hier zal de steun uit het Westen moeten komen. Oekraïne is altijd al verdeeld geweest tussen een Westers westen en een Oosters oosten met scherpe sociale en culturele tegenstellingen.
Dat Oost-Oekraïne paternalistisch en oligarchisch is, blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat de rijkste man van Oekraïne, de kolen- en staalmagnaat Rinat Achmetov, zich vrij plotseling tegen de 'Volksrepubliek Donetsk' keerde, waarna zijn 320.000 arbeiders - verplicht, op straffe van ontslag - tegen die 'republiek' demonstreerden. (NRC 21 mei 2914) Die 'republiek' zelf gaat bepaald niet zachtzinnig te werk. Amnesty International en anderen rapporteren martelingen, ontvoeringen en zo meer. De NRC van 20 september toont akelige foto's van een vrouw aan een schandpaal, soldaat ernaast, die beschimpt en geschopt wordt. Zij had de soldaten van het Oekraïense leger eten gebracht. Strijders van De Landstorm worden beschreven als ongedisciplineerd en na het ontbijt al dronken; die van het Russische leger als meer gedisciplineerd, beter getraind en beter bewapend. Abchazië, Zuid-Ossetië, Transnistrië, De Krim, Donbass ...Er zit een zich steeds herhalend patroon in het optreden van Rusland in zijn buurlanden. Onvrede wordt aangewakkerd in bepaalde regio's; er verschijnen soldaten, goed bewapend en getraind, in uniformen zonder staatsembleem, de 'groene of zwarte mannetjes' en het gebied wordt 'autonoom' verklaard - lees: Russisch protectoraat, door niemand verder als staat erkend. Er blijken ook steeds dezelfde commandanten op te duiken in het lijstje gebieden hierboven vermeld. Ook Servië en Bosnië worden in deze lijstjes genoemd. Een daarvan is bijvoorbeeld de huidige premier van 'De Volksrepubliek', de Rus Borodja. Een ander is Igor Smirnov, getraind in Tsjetsjenië, daarna overal opduikend, het laatst in de 'Volksrepubliek Donetsk' als militair commandant en Minister van Defensie. Onder hen ook de commandant Igor Strelkov ('De Schutter'), die Poetin in verlegenheid bracht met zijn tweet over het neergehaalde vliegtuig, snel verwijderd maar al geregistreerd door anderen, de man die eerder opdook in Tjetsjenië, Transnistrië en op De Krim. Voorts de Siberische Rus Vladimir Antjoefejev, vice-prmier van de Volksrepubliek Donetsk, die eerder minister van staatsveiligheid was in Transnistrië.
Het is niet meer dan realistisch om te verwachten dat dit patroon zich zal doorzetten, met name in het Zuiden van Oekraïne, waar de grote havenstad Marioepol ligt, via welke een doortocht naar Transnistrië mogelijk is of ook, de andere kant op, een doortocht naar De Krim. De grens ligt nu immers open en het Oekraïense leger heeft onvoldoende verweer. Deze regio wordt door Poetin al Novorossija genoemd: Nieuw Rusland. Estland, Letland, Litouwen, Polen ...Deze kleinere grenslanden vrezen dus ook zo'n sluipende invasie van hun grote buurland. Maar hier is een groot verschil: dit zijn NAVO-leden. Als één NAVO-lid wordt aangevallen, zien alle NAVO-landen zich als aangevallen en zullen daarnaar handelen. Dit is de taal die Poetin verstaat en zelf ook spreekt. Ook het Westen voelt zich nu gedwongen deze taal, die in het Westen al verleden tijd leek te zijn geworden, weer te spreken. Poetin heeft het zelf opgeroepen, zo wordt daar dus gezegd.
Beide beweringen zijn waar - en zulk soort dubbele waarheden zijn het lastigste type waarheid om onder ogen te zien. Dit gebeurt nu sinds kort dan ook. Zelfs Roel van Duijn, oud-pacifist maar ook Ruslandkenner, spreekt hier van een noodzaak tot militair ingrijpen.
Ook GroenLinks, onze meest pacifistische politieke partij, schuift langzaam die kant op. En ja, in de rijksbegroting voor 2015 verhoogt Nederland voor het eerst sinds jaren weer het defensiebudget. Ook bood Nederland aan mee te strijden tegen de Islamitische Staat die in no time een enorm gebied veroverde in Syrië en Irak. Ook dit is vechten voor de Westerse Waarden. We leven waarlijk in een andere wereld nu, na de zomer van 2014 - of we hebben nu ineens in de gaten hoe die wereld er echt uitziet. Westerse Waarden
Zo begon de oproep van Joeri Androechovitsj, althans het citaat hieruit in de weblog # 168 dd 1 februari 2014 alhier - gevolgd door # 169 op 19 mei, ook over Oekraïne. In het eerstgenoemde stuk zijn deze waarden al opgesomd en gecontrasteerd met die uit het Oosten. We zagen dat niet "Het Oekraïense volk" hiervoor vocht: een deel ervan vocht juist voor de Oosterse waarden. We hebben hier weer te maken met zo'n lastige dubbele waarheid:
Ook die tweede waarheid zullen we moeten erkennen of althans onder ogen moeten zien. Het (relatieve) waarheidsgehalte ervan kunnen we al zien in bijvoorbeeld Libië, waar de sterke leider is weggevallen en er nu een anarchie is ontstaan van elkaar bestrijdende milities en een machteloze centrale regering. Het relatieve van de tweede waarheid zagen we in Irak. Daar viel de sterke leider Saddam Hussein weg, waarna de strijd tussen de stammen en godsdiensten pas goed losbarstte. In de hier zo gewaardeerde democratische verkiezingen wonnen de voordien onderdrukte sji'ieten de meerderheid, dus kwam er de si'ietische premier Maliki. Deze nieuwe sterke leider begon meteen met het onderdrukken van de sunnieten, met alle gevolgen van dien, waaronder het feit dat deze zich vrij massaal aansloten bij de milities van de Islamitische Staat, waartegen nu zelfs Nederland ten strijde wil gaan. Het gaat er natuurlijk niet alleen om of een leider of regiem sterk is, het gaat er vooral om welke waarden er gevolgd worden. Zo heeft Europa geen sterk eenhoofdig leiderschap maar 28 staten die het allemaal met elkaar eens moeten worden, hetgeen natuurlijk meer tijd (en compromissen) kost dan de besluitvorming in een staat waarin het staatshoofd binnen één dag van alles kan veranderen, al dan niet gevolgd door het slaafse instituut dat dan Parlement, Doema of Volkscongres mag heten. Maar Europa heeft waarden. Het kan natuurlijk geen kwaad om kritisch te zijn op de eigen waarden - bijvoorbeeld die van het neoliberale kapitalisme en de vernietigende uitwerking daarvan op mens en milieu - en om eens rond te kijken naar andere goede waarden - bijvoorbeeld de veel meer vreedzame waarden van het boeddhisme als zich niet hechten aan het aardse begeren, eerbied voor alle leven. Ook is het goed om de relativiteit van de Westerse Waarden te beseffen, bijvoorbeeld dat democratie nog geen garantie is voor vrede en veiligheid, zoals we in Irak en Egypte kunnen zien, niet minder in Israël en Gaza. Voorts moeten we de onaangename waarheid beseffen dat het gevaar voor Europa ook van binnenuit komt, gezien de hoge populariteit van de populistische euroscepsis. Toch heeft Europa waarden waar wij voor staan - en soms misschien zelfs voor moeten vechten, zij aan zij met de Koerden en de westerse Oekraïners, die het goede voorbeeld gaven met
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
De weblogs over Oekraine zijn bijeengezet in
Opiniestuk
# 62: Oekraine ... tussen
Oost en West
