97 - Crimineel of ziek

Crimineel of ziek?

Is geweld normaal, ofwel: amerikanisering in de psychiatrie?

Tegenwicht weblog # 97, 28 oktober 2007

De moordenaar van Melissa niet gestoord?

Een 23-jarige man, A. te Arnhem, bond de 19-jarige Melissa vast op een stoel in haar flat, overgoot haar met spiritus en stak haar in brand. Met Melissa had hij geen ruzie, wel met haar vriend.

Daarom dus. Hij stak wat spullen bij zich, waaronder haar pinpas, nam daar geld mee op en ... ging een avond feesten in Amsterdam.

Gruwelijk, wie doet nu zoiets? "Gestoord" is toch wel het eerste woord dat dan opkomt. Maar wij zijn niet deskundig genoeg.

"Deskundigen konden geen verband aantonen tussen A.'s stoornissen en de gruweldaad, zodat zij geen tbs adviseerden."

Twintig jaar cel wegens moord op Melissa Ulrich; Trouw, 25 oktober 2007

Er waren dus wel stoornissen, maar de gruweldaad zelf is niet als uiting van een stoornis geïnterpreteerd.

Geweld en seks

Een teveel aan geweld wordt dus niet gezien als stoornis. Gesteld nu dat u iets te innig knuffelt met uw buurmeisje, nichtje of leerling m/v, dan pleegt u een teveel aan liefdoen. In dat geval wordt u per definitie op grond van dit gedrag gestoord verklaard en rolt u wel de tbs in. Uw daad wordt dan als seksueel geweld geïnterpreteerd en is dan ineens wel de uiting van een stoornis. Wij schreven hier al eerder over.

Van de gekke - Tegenwicht weblog # 86.

In een uitstekende analyse toont Rutger van der Hoeven aan dat in de VS geweld normaal gevonden wordt, maar seks als problematisch beleefd wordt, terwijl in Europa seks vrij gewoon is, maar geweld wordt geschuwd. Gaan we nu de Amerikaanse kant op hier?

Seks en geweld, geweld en seks; Rutger van der Hoeven, De Groene Amsterdammer 30 september 2005

Diagnostiek

Bij zijn diagnose heeft elke psychiater de DSM binnen handbereik: het diagnostisch handboek van de APA, de Amerikaanse club van psychiaters (er is ook een gelijknamige club van de psychologen, lekker verwarrend dus).

Dit oogt erg geleerd en objectief, maar is dit niet. Met dit handboek zijn twee vreemde dingen aan de hand.

1) Gedrag is bepalend
De psychiaters en psychologen kijken niet naar de psyche maar naar het gedrag. Dit is bepalend of iemand wel of geen stoornis heeft, en welke. Deze psych's noemen zich in Nederland tegenwoordig ook gedragswetenschappers. Zodanig heeft het behaviorisme de psychologie en de psychiatrie in zijn greep gekregen, dat men geen psyche meer ziet, laat staan erkent als bestaande werkelijkheid, maar alleen gedrag.

Gedrag lijkt namelijk objectief meetbaar, en dit is het enige dat mag tellen. Zodanig heeft het positivisme de huidige wetenschap in zijn greep. Lees echter maar iets over de kwantumfysica, en er blijkt dat een meting de werkelijkheid niet objectief vastlegt maar fixeert op de manier die het meetinstrument al vooronderstelde.

Dit speelt ook in de sociale wetenschappen. Zodra men een observator met een blocnootje dan wel videocamera toelaat in het gezin, de tehuisgroep of de buurt, veranderen mensen hun gedrag en registreert de camera dus niet de werkelijkheid, maar slechts de gemeten werkelijkheid, die dus niet de werkelijkheid zelf is. De camera, het meetinstrument, verandert en fixeert het gedrag. Men lijkt dus de werkelijkheid te filmen, maar filmt slechts de film, het voorbedachte scenario, maar niet de werkelijkheid zelf.

De psychologie en de psychiatrie zijn in deze valkuil gestapt. Men richt zich slechts op gedrag en denkt daarmee de werkelijkheid objectief te kunnen beschrijven. Door de meting zelf is de werkelijkheid echter veranderd in slechts de gemeten werkelijkheid, die fixeert en dus slechts het zichtbare gedrag weergeeft, hetgeen niet gelijk is aan wat de werkelijke mens doet en voelt, die dus de werkelijke diepere bronnen van hetzelfde gedrag niet weergeeft, maar slechts het uiterlijk zichtbare resultaat hiervan.

Dit werkt door in de behandeling. Ook hier let men alleen op het gedrag en niet op de psyche. In elk geval niet in de daderbehandeling van zedendelinquenten. Wie hier met een depressie binnenkomt, gaat er met een grotere depressie weer uit: er wordt helemaal niet naar gekeken, alleen naar het gedrag.

'Maar meneer, u bent een dader!' - Narratieve dwang als vorm van gedragsaanpassing; Dr Frans E. J. Gieles, 2006

Het vreemde is nu dus dat het toch apert gestoorde gedrag van Melissa's moordenaar niet gezien wordt als een stoornis. Dit is erg inconsequent en inconsistent omdat men immers vanuit het gedrag besluit tot een stoornis. Er is dus meer aan de hand.

2) Slechts politiek en cultureel is men correct, dus niet meer wetenschappelijk
In de VS, waar praktisch iedereen een wapen heeft en mag hebben, een land ook dat politiek vrijwel uitsluitend denkt in termen van militaire macht en daarmee elk probleem denkt te kunnen oplossen - zie Irak - wordt geweld niet als probleem gezien. En met seks weet men geen raad daar.

Wat doet de APA dus? Seksueel gedrag dat buiten de politiek uitgestippelde lijntjes gaat wordt per definitie gezien als bewijs van een stoornis. Geweld, en zelfs buitensporig geweld, wordt niet zo gezien. Geweld is normaal in de VS.

Dit zien we dus terug bij de Nederlandse gedragswetenschappers: de moordenaar van Melissa is niet gestoord. Had hij het meisje betast en was het meisje jonger dan zestien geweest, dan was hij wel gestoord verklaard.

Dit is toch vreemd

Uitzonderlijk gewelddadig gedrag wordt niet herkend als gestoord, een uit de hand gelopen knuffelpartij wordt per definitie wel geïnterpreteerd als gestoord gedrag, dus psychische stoornis, dus tbs.

Gaan we de Amerikaanse kant op? Het lijkt erop. Is dit goed? Nee.

Een zo gewelddadige moord is vele malen ernstiger dan een te ver gaande knuffel. En, nu even de APA volgend, ernstiger gedrag verwijst naar een ernstiger stoornis. Maar de deskundigen herkennen het tweede (de knuffelpartij, de wat te grote liefheid) zelfs per definitie als stoornis, en het eerste (de onmenselijke moord) in het geheel niet als stoornis van het menszijn.

Dit is verontrustend. Gaan we de Amerikaanse kant op?
Misschien niet: er zijn kenteringen.

Crimineel of ziek?

Er is nog zeer onlangs een andere kijk voorgesteld op 'de Marokkaanse etterjes' (in feite Nederlanders!) in bijvoorbeeld Sloterdijk. Zij blijken vaak verstandelijk zwak begaafd te zijn en te lijden aan schizofrenie en andere psychische problemen.

	Dubbelleven Marokkanen fnuikt psyche; Ontsporing jongeren niet herkend; Perdiep Ramesar, Trouw 27 oktober 2007 Veel criminele Marokkanen zijn licht verstandelijk gehandicapt, zegt psychologe Indra Boedjarath van het interculturele gezondheidszorgcentrum Mikado
	Rotjochies van Slotervaart soms ziek maar niet zielig; Carla Rus, Trouw 25 oktober 2007 Uit onderzoek van psychiater Jean-Paul Selten blijkt dat Nederlands-Marokkaanse jongens van de tweede en derde generatie een zeven keer zo hoge kans hebben op schizofrenie (hersenziekte met wanen en hallucinaties) als de autochtone bevolking.

Kijken we ook nog even naar het geweld op de scholen

Dit lijkt toch toe te nemen, misschien niet direct op de scholen zelf, maar dan toch wel na schooltijd in de buurt of bij de bus- of tramhalte, zoals nog zeer onlangs is gebeurd.

Wellicht herinneren we ons Reich en Presscott, die gezegd hebben dat geweld samenhangt met het onderdrukken van de seksualiteit. Zij komen hiervoor met bewijzen en ze kunnen best gelijk hebben als je kijkt naar de VS waar weinig seks is en veel geweld.

Toch kun je dit van onze scholen niet zeggen. De indruk is eerder dat seks zo ongeveer het hoofd-onderwerp is in de pauzes en de wandelgangen en kantines - zo niet in de fietsenstalling of in de bosje rond de school. Er moet hier een derde factor spelen.

Een derde factor: zelfbeheersing

Zowel bij ruzies, als bij geweld, maar ook bij seks, is zelfbeheersing cruciaal, wil de boel niet al te zeer uit de hand lopen. Het lijkt erop dat de jongelui nooit hebben geleerd om conflicten op te lossen zonder geweld te gebruiken, dus echt op te lossen. Bij het minste meningsverschil gaat men pesten, dreigen en geweld gebruiken. Ze hebben een gebrek aan zelfbeheersing - en dit is een gebrek aan opvoeding.

Als je zo de artikelen leest in het weekend dat de zomertijd eindigt en er een uurtje extra geslapen kan worden, dan zou je ook gaan denken aan slaaptekort. Als je zo ziet hoe de jongelui leven, dan kon de prefrontale hersenschors, waar de emoties beheerst worden, het wel eens moeilijk krijgen. Ook de Amerikanen blijken massaal te weinig te slapen.

(NRC 25 oktober: Te weinig slaap maakt mens labiel; onderzoek van hersenscans, door Sophie Broersen;
NRC 27 oktober: De wekker staat nooit goed; de moderne mens slaapt korter dan ooit, waar de ondergrens ligt is onzeker, door Jannetje Koelewijn).

Opvoeding dus. Bedenk ook dat in de Marokkaanse - en de Turkse - cultuur het verschijnsel bedtijd niet bestaat (de Turkse cultuur echter kent veel meer gezinsleven en dus opvoeding, hetgeen dan weer minder criminaliteit oplevert). Hoe dan ook, het verwijst andermaal naar een gebrek aan opvoeding - en dit is toch iets anders dan een psychische stoornis.

Jeugdkampen dus, waarin men discipline leert van strenge leermeesters in gesloten kampen? Nee, want dan maakt men precies dezelfde fout: men gaat met geweld en dwang discipline aanleren, gedrag aanleren, wat niet beklijft en waar het niet om gaat. Het gaat om zelfdiscipline, discipline die niet van buitenaf komt maar van binnenuit: vanuit de psyche.

De deskundigen

De gedragswetenschappers moeten dus weer psychologen worden, kenners van de psyche, en daar aandacht aan schenken, in hun diagnostiek en vooral ook in hun behandeling. Op dit moment overheerst een mechanisch en bijna materialistisch mensbeeld de psychologie en de psychiatrie. Men kijkt slechts naar gedrag en acht dit veroorzaakt door factoren, waarvan een stoornis er één kan zijn. Maar door de amerikanistische politieke en culturele correctheid ziet men geweld niet als probleem. Seks buiten het boekje daarentegen wel.

Een citaat: de slotzinnen uit De oplosbare vis en andere paradoxen; het debat over de quantumtheorie; S. Ortoli & J.P. Pharabod, Van Gennep Amsterdam 1988 (Le cantique des quantiques; le monde existe-t-il? Éditions La Découverte, Paris 1986):

"De basisfilosofie van onze beschaving blijft het mechanisch materialisme: de eenvoudige (lees: simplistische) ideeën hebben een geduchte invloed en dat ze niet werken, maakt alleen indruk op specialisten.
Het heeft tientallen jaren geduurd voordat de hypothese van Gallileï over de rotatie van de aarde werd aanvaard en honderden jaren voor zijn veroordeling door de Kerk nietig werd verklaard.
Hoe lang zal het duren voor de nu geldende ideeën zullen zijn uitgebannen?"