Vorige Start Omhoog Volgende

Kwetsen: tolereren? 

Tegenwicht weblog # 102, 6 februari 2008

Komt een kat bij de hemelpoort ... 

"Wat doe jij hier? " vraagt Sint Petrus verbaasd. 
"Ik ben een heilig dier, al bij de Egyptenaren! En sinds eeuwen ben ik ingemetseld geweest in een kerk om de duivel af te weren! Wat een baan! Ik ben helemaal overwerkt in dat Nederland van nu!" 
"Oh ..." zegt Petrus, "nou, kom er dan maar in."

Komt een koe bij Sint Petrus ... 

"Wat doe jij hier? " vraagt Sint Petrus verbaasd. 
"Ik kom uit India en ik ben daar een heilig dier. Dat zegt iedereen daar, dus ik ben democratisch, door de Heilige Meerderheid heilig verklaard!"
"Oh ..." zegt Petrus, "nou, kom er dan maar in." 

Zegt de koe nog: "Achter mij staat een auto, de Heilige Koe van het Westen. Maar laat je niet bedotten, het is helemaal geen koe en helemaal niet heilig. Hij veroorzaakt doden, verpest het milieu en stuurt ons, heilige koeien, de weilanden uit naar een zogenaamd ecologische stal. Laat hem er niet in, hij zal de hemel nog verpesten!"

Komt een auto bij Sint Petrus ...

Die komt er niet in. Maar in de auto zit een boer. "Wat?" zegt Sint Petrus, "Gij hokt uwe koei'n op? En gij hebt gene vrouw? Weg met u!"

Komt 'nen pastoorke bij Sint Petrus ...

"Wat hebt gij gedaan in uw leven?" vraagt Petrus, "den goede of den kwade?"
"Gepredikt. Maar daar komt 'nen dorst van, van al dat proaten. Dus na 't fleske miswijn nog 'nen pintken gevat, en nog 'nen pintken. Goed voor de stembanden, goed voor den volgenden preek. En met die jonge deerntjens ... ehmmm... omgegoan ..., goed om te weten wat der onder die jeugdige menskens leeft, om doar dan weer over te preken, het Woord Gods verkondigen." 

Gelach op de achtergrond: God Himself: "Ik heb in tijden niet zo'n goede smoes gehoord! Dit is lachen! Er wordt te weinig gelachen in de hemel. Laat die man er maar in, hij wordt mijn hofnar!"

Komt meneer Wilders bij Petrus ... 

"Wat heeft u gedaan: goed, kwaad?"
Wilders: "IK GA NIET IN DEBAT. Alleen in het parlement, dat is democratie!"
Petrus: "Uw partij, was die dan wel democratisch? Hadden de leden wel inspraak?"
Wilders: "Leden! Daar heb je alleen maar last van. Er is er maar EEN. Zij stemmen op MIJ, dat zegt toch genoeg. Bovendien heb ik altijd gelijk. Laat mij er nu dus maar in. Ik heb de joods-chistelijke wortels van de cultuur in mijn land verdedigd."
Petrus: "Pardon, is dat niet iets van Eert uw God en bemin uw naaste? Zoiets als De barmhartige Samaritaan deed?" 
"Grhmmmn" op de achtergrond: God Himself: "Nog nooit zo'n rotmoes gehoord! En maar kletsen en maar kwetsen! Verdraagzaamheid, meneer, tolerantie! Had dat eens opgebracht!" 
Wilders, verbaal zeer gevat: "Bent U dan zo tolerant en verdraagzaam om mij toe te laten? U noemt het zelf als uw waarde en norm! En normnenwaardn, daar gaat het toch om, zegt  mijn premier, democratisch gekozen, dus heeft hij altijd gelijk, net als U en IK." 
God: "Nee. Intolerantie tolereer ik niet: gaat u maar naar de hel!"

Komt moslimstrijder aan de hemelpoort ... 

XXX CENSUUR !!! XXX

GEEN GRAPPEN OVER DE ISLAM!!

Een volksdeel zou zich gekwetst kunnen gaan voelen!

Snel gekwetst 

Gevoel voor humor is niet de sterkste kant van onze islamitische medemensen. Ze zijn ook niet overdreven tolerant. Christenen kunnen hartelijk lachen over de vele grappen die de ronde doen, maar met moslims valt niet te spotten, weten ze in Denemarken. Christenen, joden en humanisten voelen zich niet zo snel gekwetst als iemand hun overtuigingen op de korrel neemt. 

De islamitische en Arabische wereld maakt op ons, nuchtere Hollanders, de indruk van een verzameling heethoofden met korte lontjes die wel erg snel gekwetst zijn. Hup, meteen honderdduizenden schreeuwend op straat - uiteraard alleen als het regiem dit toelaat, zo niet verplicht stelt. Hup, meteen de ambassade in brand. 

Waarom? Gekwetst! 

Vrijheid van ...

Dankzij de vrijheid van meningsuiting, vergadering en vereniging, van drukpers en godsdienst kunnen hier soennieten, sji'ieten, alavieten, salafisten, ahmadiyya's en soefisten vreedzaam naast elkaar leven en uiting geven aan hun overtuigingen, net zoals joden, christenen, humanisten, atheďsten, vrouwen, homo's, scholieren, en noem maar op. 

In een soennitisch, sji'ietisch of salafistisch land is dit niet mogelijk. Probeer niet in salafistisch Saoedi-Arabië een kerk te bouwen. Alevieten hebben het moeilijk in het seculiere Turkije, Bahai in het seculiere Egypte en in sji'ietisch Iran wordt de soefisten het leven onmogelijk gemaakt. Wie in Afghanistan maar een vraag download, kan wegens godslastering de doodstraf krijgen. En waag het niet daar een kritische weblog te schrijven. 

De vrijheden die wij hier hebben zijn van eminent belang, juist ook voor moslims. Hier zijn ze vrijer dan in de Arabische landen. Die vrijheid ... 

... heeft wel een ijzeren consequentie: 

Ze gelden ook voor de heer Wilders en de zijnen die zeggen een miljoen kiezers te vertegenwoordigen. 

Kwetsen 

Een tweede consequentie is dat iedereen het risico loopt om iemand te kwetsen en om zichzelf gekwetst te gaan voelen. Als je alles wat iemand ooit zou kunnen gaan kwetsen uit de samenleving bant, houd je niets over. Het risico hoort bij een vrije maatschappij waarin altijd nog de weg naar de rechter openstaat - een rechter overigens die, bij monde van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens, het recht om te kwetsen ziet als integraal deel van de vrijheid van meningsuiting. 

Recht te kwetsen valt binnen meningsvrijheid; Folkert Jensma & Derk Stokmans, NRC Handelsblad 15 januari 2008 
Het recht om te shockeren of te kwetsen valt volgens het Hof met nadruk ook binnen de vrijheid van meningsuiting. 
 

Kwetsen; H.J.A. Hofland, Column, NRC Handelsblad 16 januari 2008 
Nu gaat er geen dag voorbij of ergens in Nederland woedt een ruzie over de vrijheid van meningsuiting. Zelden zal er zo vaak de waarheid zijn gezegd, zo intensief gescholden, beledigd, gekwetst als in deze tijd. Lees er een paar gespecialiseerde weblogs op na.

Dit heeft weer twee consequenties voor ons gedrag: 

(1) Neem wat diplomatie en beleefdheid in acht, en 

(2) wordt niet zo snel gekwetst; houd het hoofd een beetje koel. 

Tolerantie

Noch de koningin, noch Terpstra en de zijnen, noch Tegenwicht in de vorige stukken hebben goed aangegeven wat er nu eigenlijk bedoeld werd met tolerantie. Het lijkt een vanzelfsprekend begrip waar, breed opgevat, iedereen achter kan staan - waardoor het dus weer nietszeggend wordt. 

Waarom zijn abstracties zo slecht? Sebastien Valkenberg, Trouw 10 januari 2008 
Het debat is de tegenhanger van het laboratorium van de wetenschapper. In het publieke domein kunnen opvattingen gefalsifieerd worden, om in het jargon van Popper te blijven. 
Vereiste is dan wel dat de deelnemers concreet durven zijn. Dat betekent: niet achteloos met algemene begrippen jongleren, maar zorgvuldig zeggen wat je bedoelt en minstens zo belangrijk: zeggen wat je niet bedoelt. 

Paul Cliteur, Andreas Kinneging en Frans Jacobs schudden ons weer even wakker met hun stuk in Opinio en in Liberales waarin zij drie misvattingen over 'tolerantie' bespreken: 

1. Tolerantie, ooit bedoeld om de mensen de ruimte te bieden, wordt nu gebruikt om de mensen grenzen te stellen. 

2. Nederland was helemaal niet zo tolerant in de zeventiende en achttiende eeuw; eerder onverschillig, of uit op winstbejag. 

3. Tolerantie is niet altijd een deugd; soms is intolerantie juist een deugd. 

Drie misvattingen over tolerantie; Paul Cliteur, Andreas Kinneging, Frans Jacobs & Yoram Stein. In: Opinio 11 januari 2008 & Liberales 25 januari 2008 

[Later toegevoegd:]
Op 8 maart verscheen in Liberales een artikel waarin Floris van der Berg heel duidelijk stelling neemt en uitdagend duidelijk schrijft wat hij onder tolerantie verstaat: 

"Ik begin met de conclusie van mijn column: Beledigen mag, bedreigen mag niet. Vrijheid van expressie is het fundament van de open samenleving. In een open samenleving gaat het erom dat mensen met verschillende denkbeelden en culturen vreedzaam naast elkaar leven en de opvattingen en cultuur van anderen tolereren, binnen de grenzen van de wet. Mensen hoeven geen respect te hebben voor elkaars opvattingen of cultuur. Tolerantie is genoeg. [...] 
Een open samenleving is gebaseerd op tolerantie. Tolerantie betekent het accepteren – desnoods met gekromde tenen – van de opvattingen waarvoor je nu juist helemaal geen respect hebt.

Over respectloosheid, beledigen en kwetsen; Floris Van den Berg, in: Liberales, 8 maart 2008

Intolerantie als deugd

Beroemde voorbeelden zijn 

Mozes die tegen de Farao inging en die man behoorlijk 'plaagde', 

Jezus die de Farizeeën "adderengebroed" noemde - dus kwetste,

Mohammed die het toen gebruikelijke in het zand stoppen van meisjesbaby's niet tolereerde,

Ghandi die het koloniale bewind niet tolereerde,

Nelson Mandela die de haat en nijd tussen blank en zwart in zijn land niet tolereerde,

Marten Luther King die hetzelfde deed, terwijl

een zwarte vrouw het moeten afstaan van haar zitplaats in de bus niet tolereerde ...

... en vele anderen.
 

Kwetsen is heel bijbels; Lodewijk Dros, Trouw 26 januari 2008 
De oproep van Doekle Terpstra om elkaar vooral niet te kwetsen heeft niets te maken met onze veelgeprezen joods-christelijke traditie, schrijft Lodewijk Dros. „De lieve vrede kan net zo funest zijn als het etterende conflict.”

Er is meer nodig

Wat er nodig is, is een verstandige mix van tolerantie en intolerantie. Wat er nodig is, is dat wij leren leven met verschillen ofwel met diversiteit. Wat er nodig is, is meer dialoog en minder debat. Een dialoog vereist ook dat je jezelf kent en accepteert, dat je vrede hebt met jezelf en dus ruimte voor de ander. Dit voorkomt ook projectie op anderen. Dit vergt rust, tijd, bezinning, introspectie - tv uitzetten en stilte betrachten.

Jonathan Sacks, Leven met verschil; Menswaardige verscheidenheid in een tijd van botsende culturen; Meinema / Pleckmans 2005. ISBN 90 211 4081 0.
Een doortimmerd pleidooi voor verdraagzaamheid, d.w.z. het accepteren van verschillen tussen mensen, culturen en religies. Accepteren dat er geen absolute waarheid is (wat Plato dacht) maar dat waarheid zich ontwikkeld en vertakt. 
De schrijver is filosoof, theoloog en opperrabijn.
 

Konden we maar echt omgaan met verschillen; Yvette den Brok, pubiciste en onderzoeker, Trouw 8 januari 2008
Acceptatie van groepen die ’anders zijn’ is altijd al moeizaam gegaan. Daar helpt een manifest niet tegen.
Tolerantie is dat mensen aan en met elkaar werken, maar vooral aan zichzelf.

Braaf appčl vol goede bedoelingen; ’Benoemen en Bouwen’ had beter kunnen pleiten voor een pluriforme samenleving met visionaire leiders; Frank van Dalen;  Trouw, 9 januari 200
Het was beter geweest als het manifest de ambitie had benoemd van een weerbare samenleving, die niet te snel op haar teentjes getrapt is. Zelfcensuur als inperking van de vrijheid van meningsuiting of expressie opdat niemand zich gekwetst hoeft te voelen, is in ieder geval niet de oplossing.
 

Ik verzet me tegen het spookbeeld over de islam; Ibrahim Wijbenga, Trouw 2 januari 2008
Nederland moet en mag niet uiteenvallen in twee samenlevingen, moslims/allochtonen versus niet-moslims/autochtonen. Als die tegenstelling wegvalt, valt ook de aanhang voor de partij van Wilders weg. Want zijn partij bestaat bij de gratie van de vooroordelen. Zonder moslims zou er geen Partij voor de Vrijheid zijn.

Moslims, maak toch zelf ook een film! Trouw 16 januari 2008
De Koran stelt dus voor dat mensen met elkaar praten. Maar ook wordt ervoor gewaarschuwd dat het open forum nooit mag degraderen tot een arena van populair vermaak waarin met nietszeggende oneliners en ordinair gescheld een verbeelde vijand door de ridders van het populisme het zwijgen wordt opgelegd. [...]
Laat ik het initiatief nemen.

De 'Verlichte' samenleving

Het idee van de multiculturele samenleving heeft afgedaan, zegt men. Dat kan, zolang men bedoelt dat men zich niet (meer) behoort te beroepen op 'dat is in onze cultuur nu eenmaal zo' en daarmee bepaald ongewenst gedrag rechtvaardigt.' Dit soort relativisme mag inderdaad wel voorbij zijn - waarmee de multiculturele samenleving nog altijd een feit is.

Er is wel een funderend idee nodig om die samenleving inderdaad goed te laten functioneren en niet te vervallen in een louter op angst gebaseerde samenleving. Dat idee is, aldus Christophe Andrades (zie hieronder), het primaat van de rede. "Redelijkheid is een kenmerk van individuen, niet van culturen". Niet cultuur, maar alleen de rede kan gedrag rechtvaardigen of veroordelen. 

Voorbij de multiculturele samenleving; Christophe Andrades; In: Liberales, 11 januari 2008 
Omdat het redelijke individu in staat is om tegelijkertijd van verschillende culturen zowel de deugdzaamheden te omarmen als om de excessen en onredelijkheden te verwerpen is hij of zij de enige hoop voor de toekomst van de open samenleving. Voor redelijke individuen is er geen enkele reden om bang te zijn van de islam of welke andere religie of levensstijl dan ook.

Vorige Start Omhoog Volgende